Gedetailleerde route-informatie vindt u op

Route Info: De Van Gogh Route: Licht en Schaduw Najaar in de Brabantse Kempen

Nederland wordt in het buitenland vaak gereduceerd tot zachte, vlakke clichés: windmolens, tulpen, een grijze hemel. Maar om het ware hart van Brabant te begrijpen, moet je de glans wegnemen en zoeken naar het donker: de diepe, zware aarde die zowel bittere armoede als artistiek genie heeft voortgebracht. Dit is de blijvende paradox van de Kempen, een streek van stuivende zanden en standvastige stilte, waar de geest van Vincent van Gogh nog altijd door de paarse heidevelden waart.

Mijn machine, een sonore tweecilinder metgezel, stond geduldig te ronken onder de oude kastanjebomen van Oirschot. Dit middeleeuwse hart, met zijn kraakheldere 15e-eeuwse baksteen en de sobere romaanse toren van het Boterkerkje, voelde direct filmisch aan. Het is de ideale plek om een verhaal in de diepte van de tijd te gronden. De lucht hier, een mengeling van natte steen en versgezette koffie, draagt de geur van moderne welvaart, die de voormalige reputatie van de Kempen als ‘arme hoek’ van Nederland ontkracht. De missie was helder: het oude Kempenland terugvinden onder de nieuwe welvaart; het spoor volgen van de lange, nederige boerderijen tot de weidse, oeroude heidevelden.

The ANWB Kempenroute, a 141-kilometer loop designed for thoughtful exploration, began with the soft, seductive tug of the open road. Leaving the protected village view, we plunged into a landscape defined by water: the gentle windings of the Dommel and Beerze rivers, and the straight, purposeful cut of the Wilhelminakanaal. We passed through Best, a town once famous for its legions of wooden clog makers, a testament to the simple, practical labor that defined life here for centuries. Every kilometre was a physical transition, moving from the farmed, cultivated lands of Brabant toward the ancient, wild core.

Het Palet van de Schilder en de Donkere Aarde

De ware historische pelgrimstocht begon toen de weg versmalde en ons naar het dorp Nuenen leidde. Dit was Van Goghs smeltkroes, de plek waar hij twee cruciale jaren woonde en waar de onverbiddelijke duisternis van het agrarische platteland onherroepelijk in zijn palet sijpelde.

Motorrijden is bij uitstek geschikt voor dit type historische zoektocht. De lage vibratie van de motor wordt een puls van eerbied, en de open lucht stelt je in staat om het verleden fysiek te ruiken (het vochtige stro, de diepe, rijke aarde, de geur van houtrook uit vervlogen tijden). Ik vertraagde, bijna sluipend, langs de langgerekte, witgekalkte boerderijen, de directe nakomelingen van de nederige woningen die Van Gogh eindeloos schetste. Dit waren de huizen van de keuterboertjes, de kleine boeren die ploeterden op de zanderige, voedselarme grond.

The VINCENTRE museum tells the documentary history, but the profound emotional truth of Nuenen lies outside. I parked and walked the path that led to the Van Gogh-Roosgaarde Cycle Path, a mesmerizing modern installation where thousands of sparkling stones embedded in the asphalt recreate The Starry Night. It's a breathtaking confluence of past and future: the painter's melancholic, almost tortured vision rendered in kinetic, solar-powered light. Here, the struggle of the old Kempen (the "Aardappeleters" who toiled under the oppressive skies) feels finally redeemed by modern artistry, a symbol that the dark past has fueled a luminous present.

Een Meditatie op de Heide

Toen we Nuenen verlieten, begon het asfaltlint te golven en te vloeien, wat een hoger ritme van de rijder vroeg. De korte, snelle bochten door de dorpen maakten plaats voor lange, vloeiende stukken, omzoomd door dicht naald- en loofhout. Dit deel van de rit, voorbij Mierlo en richting Lierop, is een meesterwerk in regionale geografie: de bossen worden plotseling onderbroken door uitgestrekte paarsgroene heidevelden, bezaaid met donkere, stille vennen.

Motorrijden door de Kempen is hier minder een reis over afstand en meer een meditatie over volharding. De luchttemperatuur daalt merkbaar en de geur van dennennaalden en natte turf vervangt de geur van cultivatie. De tweecilinder vond zijn ritme tegen het zachte gefluister van de banden, een heldere, gefocuste lijn snijdend over de zonovergoten Molen- en Luchense Heide, waar oude standerdmolens nog steeds hun zeilen draaien, de blijvende menselijke aanwezigheid markerend tegen de werkelijk wilde, ongetemde achtergrond van het stuivende zand (het desolate, prachtige stuifzand) van de Gebergten.

De weg bracht ons naar Lierop, een klein plaatsje met een majestueuze koepelkerk (een verrassende echo van de Sint-Pietersbasiliek in Rome). Vanaf daar reden we direct de uitgestrekte, omhullende omarming van de Strabrechtse Heide in. Dit is de long van de Kempen, het grootste overgebleven heideveld van Brabant. De weg versmalt hier, en de pure schaal van het landschap eist alle aandacht op. De motor leunt in bochten die zijn omlijst door dichte groene jeneverbessen, waarvan de scherpe, zuivere geur mijn helm vult. De openheid hier is de meest ware representatie van de historische Kempen: land dat te arm was om te boeren, en daarom aan het wild werd overgelaten, nu geconserveerd als onschatbaar natuurlijk erfgoed.

In Heeze pauzeerden we bij het imposante 17e-eeuwse kasteel met slotgracht, een van de laatst bewoonde kastelen van het land, een krachtig symbool van aristocratische weerbaarheid tegenover de stille, eeuwenlange veerkracht van de nederige boer.

De Schaduwgrens Over: Stilte bij de Abdij

Vanaf het goed onderhouden boerenland rond Leende leidde de weg ons naar het zuiden. Het emotionele hoogtepunt van de route is geen bergpas of een dramatisch kustgezicht, maar een stille, bijna onmerkbare grensovergang. De bewegwijzering veranderde subtiel; de textuur van het asfalt verschoven. We waren de denkbeeldige lijn overgestoken en België binnengegaan, op weg naar de stad Hamont.

The short, winding ride to the Achelse Kluis (St. Benedictus Abbey) felt different. This Trappist monastery sits precisely on the border, a spiritual anchor that straddles the two nations and the centuries.

Aangekomen bij de Abdij, voelde het vertrouwde, diepe gebrul van de motor als heiligschennis. Ik zette de motor uit en liet de diepe stilte binnenstromen (een rustgevende, allesomvattende stilte die enkel werd onderbroken door het verre klakken van een fietsketting en het zachte gemurmel van het monastieke leven). De muren, opgetrokken uit zware, eenvoudige baksteen, voelden eeuwenoud en ademden geschiedenis. Dit is een plaats van stabilitas (stabiliteit en duurzaamheid), de monniken kozen deze geïsoleerde, eens onvruchtbare plek voor contemplatie en eenvoudige, zware arbeid.

Op de binnenplaats, terwijl de motor afkoelde en tikte, versmolt de historische waarheid van de Kempen met de onmiddellijke, zintuiglijke waarheid van de reis. Het streven naar historische waarheid, net als het monastieke leven, vereist afzondering en toewijding. Hier, onder het gewelfde plafond van de Abdijwinkel, omringd door de simpele vruchten van de monnikenarbeid (hun brood, hun beroemde Trappistenbier, hun stilte), was het contrast met het snelle tempo van de buitenwereld totaal. Ik haalde diep adem en genoot van het korte, kostbare moment van rust voordat ik weer op de motor stapte. De hernieuwde vibratie van de motor op de terugreis voelde als een nieuwe belofte, de simpele daad van beweging droeg nu het gewicht van de reflectie terug naar Nederland.

De Acht Zaligheden

Het laatste deel van de reis bracht ons terug over de grens en naar het historische hartland dat bekend staat als De Acht Zaligheden. Deze keten van dorpen, een regio waar natuur en cultuur perfect bewaard zijn gebleven, vormt de perfecte laatste strofe van het verhaal.

In Bergeyk staat het sobere, prachtige gezicht van de vrijstaande houten klokkenstoel, het luihuis, als schildwacht over de gotische kruiskerk, een uniek stuk architectonische geschiedenis dat weigert vergeten te worden. Het Eicha Museum in de buurt fluistert van nog oudere waarheden, van de mensen die deze arme aarde vormgaven lang voordat de schilders en de monniken arriveerden.

De reis culmineert op het schitterende marktplein van Eersel. Dit plein, een beschermd dorpsgezicht, is omcirkeld door statige gevels, een esthetische bekroning van de welvaart die de Kempen na eeuwen van strijd eindelijk heeft bereikt. Het Kempenmuseum De Acht Zaligheden toont hier het ruwe leven van de oude boerderijen (het oorspronkelijke, zware bestaan dat betekenis geeft aan de moderne overvloed).

Mijn laatste kilometers werden doorgebracht slingerend door de parkachtige landgoederen van De Baest nabij Middelbeers, waar het bos en de heide uiteindelijk weer oplosten in de gecultiveerde velden. Terug in Oirschot, het einde van de reis, bevestigde de kilometerteller van de motor dat de lus compleet was.

De Kempenroute is een rit voor de ziel, een reis die niet draait om spectaculaire snelheid, maar om diepe, historische textuur. Het is een verhaal over het zoeken naar licht in de schaduwen, het volgen van de voetsporen van hen die inspiratie vonden in de harde, donkere aarde, en het beseffen dat het landschap van de Lage Landen allesbehalve vlak is. Het pulseert van de geschiedenis, wachtend om gevoeld te worden door de banden en de wind, kilometer na stille, diepzinnige kilometer.